پذیرفتن سکوت میتواند فواید بسیاری داشته باشد: کاهش استرس، افزایش وضوح ذهنی، افزایش خلاقیت، تقویت تمرکز و کمک به تفکر عمیق. با این حال، سکوت واقعی در دنیای امروز بهطور فزایندهای نادر شده است. با وجود سر و صدای همیشگی و حواسپرتیهای فراوان، ضروری است که ارزش سکوت را بشناسیم و به دنبال آن باشیم.
پیشرفت فناوری مدرن و صنعتی شدن، راه را برای افزایش بیپایان سر و صدا هموار کرده است. سکوت و فرصتهایی که برای تأمل، بازتاب و آرامش فراهم میکند، بهراحتی از دست میرود. اما این مشکل جدیدی نیست. اگر به قرن نوزدهم نگاه کنیم، خواهیم دید که شهرهای شلوغی مانند لندن نیز بسیار پرسروصدا بودند – موضوعی که برای برخی از ساکنان مشهور آن زمان آزاردهنده بود. مثلاً چارلز ببیج، مخترع و پیشگام در زمینه کامپیوترهای اولیه، سر و صدای خیابان را نه فقط یک مزاحمت، بلکه یک حواسپرتی شکنجهآور میدانست. او بهقدری از موسیقیدانان خیابانی شکایت کرد که آنها در اعتراض، مقابل پنجرهاش جمع شدند و همزمان موسیقی نواختند. نویسندگان برجستهای مانند چارلز دیکنز و توماس کارلایل نیز احساس مشابهی داشتند. کارلایل حتی یک اتاق اضافی در بالای خانهاش ساخت تا از سر و صدای مداوم خیابان فرار کند.
البته کارلایل میتوانست به جنگل یا یک صومعه برود تا آرامش پیدا کند. تأمل در سکوت از دیرباز با مناسک مذهبی پیوند خورده است. بسیاری از راهبان زندگی در سکوت کامل را انتخاب کردهاند تا به خدای خود نزدیک شوند. اما جستجوی زندگی آرام و در سکوت، تنها به مذهب محدود نمیشود. بسیاری از افراد غیر مذهبی نیز برای یافتن آرامش به سکوت پناه بردهاند، برخی بهصورت موقت و برخی برای تمام عمر تبدیل به گوشهنشینان دنیوی شدهاند. هنری دیوید ثورو، فیلسوف مشهور، آرامش و الهام خود را در سکوت دریاچۀ والدن یافت. نویسندهی دیگری به نام جک کرواک نیز در مسیر سکوت قدم گذاشت و آنقدر در تنهایی فرو رفت که سکوت برایش «کرکننده» شد (اشاره به یکی از استعارات نوشتههای او).
اما برای اکثر ما، ساختن یک اتاق اضافی یا پناه بردن به دل طبیعت برای مدتی نامحدود، راهحلهای عملی نیستند. پس چگونه میتوانیم فواید سکوت را در زندگی شلوغمان جای دهیم؟
یکی از راهحلهای ساده این است که دورههای زمانی مشخصی را به سکوت اختصاص دهیم. آن د. لکلر، که نویسنده و گوینده است، برنامهای به نام «دوشنبههای ساکت» برای خودش تعریف کرده است. او در این روزها با هیچکس صحبت نمیکند، حتی با همسرش، و از هرگونه ارتباط نوشتاری نیز خودداری میکند، از جمله ایمیل، پیامرسانها و شبکههای اجتماعی. برای او، این فاصله گرفتن از هیاهوی زندگی روزمره، ترمیمکننده و نیروبخش است. این سکوت به او اجازه میدهد تا دوباره با آرامش درونی خود ارتباط برقرار کند و از فواید فوقالعادهای که سکوت ارائه میدهد بهرهمند شود.
شما نیز میتوانید لحظاتی از زندگی خود را به سکوت اختصاص دهید. چه این لحظات در قالب «دوشنبههای ساکت» باشند، چه یک وقفۀ کوتاه در برنامۀ روزانه، یا یک پیادهروی با رویکرد مراقبه در طبیعت باشند، این لحظات سکوت میتوانند وضوح ذهنی، الهامات خلاقانه و آرامش درونی را برای شما به ارمغان بیاورند؛ چیزهایی که در دنیای مدرن اغلب دور از دسترس هستند.